Μια σεζόν ηρωικής υπέρβασης
Το 2023 ολοκληρώθηκε με τον Παναθηναϊκό να κατακτά τη δεύτερη θέση του ελληνικού πρωταθλήματος. Η γεύση που άφησε στους "Πράσινους" είναι γλυκόπικρη, επειδή αφενός κανείς δεν περίμενε να κάνουν πρωταθλητισμό μέχρι το τέλος, αφετέρου η απώλεια του τίτλου στο νήμα δημιούργησε την απογοήτευση που είδαμε.
Πού βρίσκεται όμως πιο κοντά η πραγματικότητα; Πόσο καλός ήταν αλήθεια ο Παναθηναϊκός μέσα στη σεζόν; Τι πρέπει να κυριαρχήσει στην ψυχολογία του οργανισμού, η πίστη ή η κατήφεια;
Ας δούμε τα πράγματα λίγο πιο αναλυτικά.
Η ΕΚΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ
Το "Τριφύλλι" ξεκίνησε την καλοκαιρινή προετοιμασία με αισιοδοξία. Η κατάκτηση του Κυπέλλου λίγες εβδομάδες νωρίτερα έδωσε την κατάλληλη ψυχολογική ώθηση και η παρουσία για δεύτερη συνεχή χρονιά ενός αποδεδειγμένα ικανού προπονητή έφερε πίστη για κάτι καλύτερο.
Ο Γιοβάνοβιτς είχε το πλεονέκτημα πως θα έκτιζε πάνω στη δική του περσινή, πετυχημένη ομάδα και όχι πάνω σε ερείπια, όπως το καλοκαίρι του 2021. Η δουλειά του πάνω στο ρόστερ έγινε για δεύτερη φορά υποδειγματικά. Έσκυψε το κεφάλι και με την εργατικότητα που τον διακρίνει ολοκλήρωσε την προετοιμασία.
Ο σύλλογος, όμως, μαζί με τα θετικά του Γιοβάνοβιτς παντρεύτηκε και τα αρνητικά του. Αυτά ήταν η επιμονή για τη μη στελέχωση της θέσης του τεχνικού διευθυντή, αφού ήθελε να τα κάνει όλα μόνος του και το υπερβολικό "ψείρισμα" των ποδοσφαιριστών για τους οποίους ενδιαφερόταν, μέχρι να ολοκληρώσει κάποια μεταγραφή. Αυτό μπορεί να είχε βγει σε καλό το προηγούμενο καλοκαίρι, με τις αφίξεις των Πέρεθ, Παλάσιος, Μπρινιόλι και Γκατσίνοβιτς (τον Ιανουάριο) να αλλάζουν επίπεδο την ομάδα, αλλά αυτή τη φορά τα πράγματα δεν πήγαν τόσο καλά.
Η μόνη κίνηση που στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία ήταν η αντικατάσταση του επιθυμόντα να αποχωρήσει Βέλεθ απ' τον ελεύθερο Μάγκνουσον. Κατά τ' άλλα αποχώρησαν από τις θέσεις της επίθεσης οι Μακέντα και Καρλίτος για να αποκτηθεί αντί 3,5 εκατομμυρίων ευρώ ο μετριότατος Σπόραρ. Η μεγαλύτερη αποδυνάμωση όμως θα γινόταν στο κέντρο. Έληξε ο δανεισμός του Γκατσίνοβιτς και το 1,5 εκατομμύριο που απαιτούνταν για την αγορά του κρίθηκε (λανθασμένα) υπερβολικό. Ο Αλεξανδρόπουλος πωλήθηκε αντί 4 εκατομμυρίων στη Σπόρτινγκ Λισαβώνας και συνδυαστικά με την αποχώρηση του Σέρβου, ο Παναθηναϊκός έμεινε χωρίς παίκτη που παίζει με ένταση στο τελευταίο τρίτο του γηπέδου.
Οι Βιγιαφάνιες και Μαουρίσιο έφυγαν ως ελεύθεροι, με αποτέλεσμα η ομάδα μαζί με την ένταση να χάσει και τον έλεγχο του παιχνιδιού που προσέφεραν ο Αργεντίνος κι ο Βραζιλιάνος. Οι αντικαταστάτες που αποκτήθηκαν, όπως ο Τσόκαϊ, ο Κλάινχάισλερ (τον Ιανουάριο), ο Βέρμπιτς και ο Μπερνάρ δε βοήθησαν όσο αναμενόταν. Μόνη πετυχημένη μεταγραφή θα αποδεικνυόταν ο Τσέριν, που μεταγράφηκε για χαμηλό αντίτιμο, αλλά ακόμη κι αυτός δεν μπορούμε να πούμε πως είναι παίκτης για βασικός σε ομάδα πρωταθλητισμού, αλλά πιο κατάλληλος για ρόλο στο rotation.
Αποτέλεσμα αυτού ήταν να παίζουν βασικοί ο Πέρεθ, στα 34 πλέον και οι απλά τίμιοι Τσέριν και Κουρμπέλης, ενώ για βάθος στον πάγκο ούτε λόγος. Στους αγώνες που επιλέχθηκε η σύνθεση με δύο αντί για τρία χαφ, έπαιρνε τη θέση του επιτελικού ο Βέρμπιτς ή ο Μπερνάρ. Ο πρώτος αποδείχτηκε πως δεν μπορεί να σταθεί σε αυτό το επίπεδο και το αναμφισβήτητο ταλέντο του δεύτερου έμεινε κατά μεγάλο μέρος αναξιοποίητο.
Η ΤΡΕΛΗ ΚΟΥΡΣΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΓΥΡΟΥ
Παρά τα όποια ελλείματα, το "Τριφύλλι" παρέταξε μια σφιχτοδεμένη ομάδα, με σαφή γνώση του τι ήθελε να κάνει μέσα στο γήπεδο, πράγμα που πιστώνεται απόλυτα στον προπονητή. Η όποια δημιουργική δυσκολία ξεπεράστηκε με τη δαιμονιώδη φόρμα του Αϊτόρ, τις λύσεις που έδωσε ο Ιωαννίδης ερχόμενος από τον πάγκο, καθώς και την αυταπάρνηση και τη νοοτροπία που έδειχναν οι ποδοσφαιριστές σε κάθε αγώνα.
Ο τραυματισμός που άφησε εκτός τον Αϊτόρ για όλη την υπόλοιπη σεζόν, ήταν ένα θανάσιμο χτύπημα για το σύλλογο και παρότι βρέθηκαν πρόσκαιρες λύσεις, όλοι περίμεναν με ανυπομονησία τη χειμερινή διακοπή του Μουντιάλ και το μεταγραφικό παράθυρο του Ιανουαρίου. Φαινόταν πλέον σε όλους πως η ομάδα προσπαθούσε ασθμαίνοντας να κρατήσει τη διαφορά που έχτισε από τη δεύτερη ΑΕΚ και πως αιωρούνταν η ελπίδα της επιστροφής στις καλές εμφανίσεις με τη βοήθεια που θα έδιναν οι μεταγραφικές ενισχύσεις.
ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΓΥΡΟΥ ΚΙ ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
Η ενίσχυση που αναμενόταν τον Ιανουάριο αποδείχτηκε λίγη και έγινε αργά. Οι Κλάινχάισλερ και Πούχατς δε βοήθησαν, ενώ η άφιξη του εξαιρετικού Μαντσίνι, ως αντικαταστάτη του Αϊτόρ έγινε μόλις την προτελευταία μέρα των μεταγραφών, αφήνοντας έτσι όλο το μήνα να πάει χαμένος.
Η καταρράκωση της ψυχολογίας, η κούραση των βασικών παικτών, λόγω της ανυπαρξίας βάθους στον πάγκο και το παρατεταμένο ντεφορμάρισμα βαρόμετρων, όπως οι Πέρεθ, Παλάσιος και Χουάνκαρ οδήγησαν στην απώλεια της βαθμολογικής διαφοράς. Παρόλα αυτά οι refuse-to-lose "Πράσινοι" τερμάτισαν πρώτοι στην κανονική διάρκεια, έστω και στο νήμα. Έπρεπε πλέον να βρεθούν λύσεις για τα play off.
ΤΑ PLAY OFF ΚΑΙ Ο ΚΑΤΗΦΟΡΟΣ ΠΟΥ ΑΡΓΗΣΕ
Η εκκίνηση των play off βρήκε τον Παναθηναϊκό σε φαινομενικά καλή κατάσταση. Ισοπαλία στη Νέα Φιλαδέλφεια, νίκη επί του Ολυμπιακού στη Λεωφόρο και νίκες επί των ΠΑΟΚ και Άρη στη Θεσσαλονίκη. Μόνη σκιά η τρελή εντός έδρας γκέλα με το Βόλο. Σε αυτά τα παιχνίδια έδειξε πολλά πράγματα που τον διέκριναν στον πρώτο γύρο, όπως η αγωνιστική σκληρότητα και απόλυτη τακτική προσήλωση. Τότε όμως ήρθε το πράγμα που του χάλασε το μυαλό, με αποτέλεσμα οι καλές εμφανίσεις να μην ξαναεπιστρέψουν.
Η ΑΕΚ επισκέφθηκε τη Λεωφόρο όντας στην ισοβαθμία, η οποία ευνοούσε το "Τριφύλλι", με αποτέλεσμα να θέλει μόνο νίκη. Αν και δεν κατάφερε να την πάρει, κυριάρχησε απόλυτα επί του Παναθηναϊκού, ο οποίος σε όλη τη διάρκεια του αγώνα ήταν ανήμπορος να αντιδράσει. Αναδείχτηκαν έτσι τα δημιουργικά προβλήματα, τα οποία εκμεταλλεύτηκαν στη συνέχεια οι ΠΑΟΚ και Ολυμπιακός, με αποτέλεσμα το τρόπαιο να βαφτεί κιτρινόμαυρο.
ΝΑΙ, ΑΛΛΑ ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ;
Προκειμένου να αξιολογήσουμε τη σεζόν βάσει αριθμών θα καταφύγουμε στους αλγόριθμους της Opta.
Τα expected Goals (xG) μας δείχνουν τον αριθμό των γκολ που άξιζε να σκοράρει μια ομάδα σε έναν αγώνα. Το xG Difference (xGD) είναι η διαφορά όταν αθροίσουμε τα xG των γηπεδούχων και των φιλοξενούμενων, άρα μας δείχνει ποιος άξιζε να σκοράρει περισσότερο και πόσο περισσότερο. Αν το xGD είναι μικρότερο του 0,5 τότε ο αγώνας "έπρεπε" να έρθει ισόπαλος, αν είναι μεγαλύτερο από 0,5 υπέρ της μίας ομάδας, τότε αυτή θα "έπρεπε" να έχει κερδίσει. Με αυτόν τον τρόπο βρίσκουμε πόσους αγώνες έπρεπε να έχει κερδίσει, να έρθει ισόπαλη και να έχει χάσει μία ομάδα. Αθροίζοντας τους υποθετικούς βαθμούς, βρίσκουμε το expected Points (xP), δηλαδή τους βαθμούς που θα "έπρεπε" να έχει συγκεντρώσει.
Ιδού λοιπόν τα στοιχεία του Παναθηναϊκού, για τη διαφορά μεταξύ των πραγματικών και των προσδοκώμενων βαθμών, καθώς και για τη διαφορά μεταξύ της πραγματικής (Goal Difference per game - GD) και της προσδοκώμενης μέσης διαφοράς τερμάτων (xGD) ανά αγώνα από τους αντιπάλους του:
Πρώτος γύρος κανονικής διάρκειας
Expected
8 νίκες / 4 ισοπαλίες / 1 ήττα
xP: 28 / xGD: +0,68
Πραγματικότητα
12 νίκες / 1 ισοπαλία / 0 ήττες
P: 37 / GD: +1,53
Δεύτερος γύρος κανονικής διάρκειας
Expected
7 νίκες / 4 ισοπαλίες / 2 ήττες
xP: 25 / xGD: +0.85
Πραγματικότητα
7 νίκες / 3 ισοπαλίες / 3 ήττες
P: 24 / GD: +0,46
Play off
Expected
4 νίκες / 5 ισοπαλίες / 1 ήττα
xP: 17 / xGD: +0,33
Πραγματικότητα
4 νίκες / 5 ισοπαλίες / 1 ήττα
P: 17 / GD: +0,50
Όπως βλέπουμε λοιπόν, η σκληρή αλήθεια είναι πως ο Παναθηναϊκός βρέθηκε στο κυνήγι του τίτλου λόγω τύχης. Στον πρώτο γύρο είχε την εξωφρενική συγκομιδή των 9 περισσότερων βαθμών από αυτούς που "άξιζε", ενώ στο δεύτερο γύρο και στα play off πήρε περίπου ότι "έπρεπε". Αποδεικνύεται για ακόμη μια φορά πως σε βάθος χρόνου καμία ομάδα, σε κανένα πρωτάθλημα, δεν μπορεί να υπερβεί τις δυνατότητές της.
Σίγουρα δεν υποτιμούμε την προσπάθεια των "Πράσινων", αντιθέτως τους αξίζουν συγχαρητήρια για την προσπαθεια, ούτε αναφέρουμε προσβλητικά τους ανωτέρω αριθμούς. Μας δείχνουν όμως πως απλώς έγινε υπέρβαση. Αυτή η υπέρβαση δεν πρέπει να επιφέρει τον εφησυχασμό στο στρατόπεδο του οργανισμού, καθώς στην πραγματικότητα το αγωνιστικό χάσμα που πρέπει να καλυφθεί είναι μεγαλύτερο απ' όσο μας δείχνει η βαθμολογία.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ
Ορισμένα λάθη φαίνεται να δίδαξαν τους τιμονιέρηδες της ομάδας. Ο Γιοβάνοβιτς ζήτησε ο ίδιος, επιτέλους, την πρόσληψη τεχνικού διευθυντή. Επιλέχθηκε τελικά ο έμπειρος Γιάννης Παπαδημητρίου, ο οποίος έπιασε αμέσως δουλειά.
Σημειώθηκε ταυτόχρονα, όμως, η σημαντική αποχώρηση του αρχηγού Δημήτρη Κουρμπέλη, ο οποίος αποχωρεί ως ελεύθερος, με προορισμό την Τραπεζούντα και την Τράμπζονσπορ. Οι "Πράσινοι" δεν μπόρεσαν να ματσάρουν την οικονομική πρόταση των Τούρκων προς τον παίκτη κι έτσι φτάσαμε στην αποχώρηση. Ας σημειωθεί απλώς πως ο Παναθηναϊκός έπραξε σωστά, επειδή με το συγκεκριμένο ποσό μπορεί να έχει κάποιον αρκετά καλύτερο του Έλληνα άσσου. Ο Κουρμπέλης, ναι είναι καλός, αλλά όχι για 950 χιλιάδες ευρώ ετησίως.
Οι αποχωρήσεις επίσης ως ελεύθερων των Σάρλια και Σάντσεθ δεν μπορεί να πει κανείς πως επηρεάζουν την ομάδα, παρά μόνο ποσοτικά.
Οι αφίξεις που έχουμε ως τώρα είναι αυτές των Ζέκα και Μλαντένοβιτς. Ο πρώτος επέστρεψε στα 35 του περισσότερο τιμητικά, για να κλείσει την καριέρα του. Δεν επηρεάζει την επερχόμενη απόκτηση όσων χαφ σχεδιάζεται να έρθουν, από κει και πέρα αν καταφέρει να δώσει βοήθειες, θα είναι καλοδεχούμενες. Ο Σέρβος αριστερός μπακ, όμως, είναι άλλη υπόθεση. Έρχεται μετά από τρεις τρομερές σεζόν στην Πολωνία, όπου την πρώτη μάλιστα ανακηρύχθηκε MVP του πρωταθλήματος και όπου πέρυσι σημείωσε στη διοργάνωση 6 γκολ και 6 ασίστ, μεγάλο νούμερο για μπακ. Κατά πώς φαίνεται, όχι μόνο θα ανταγωνιστεί το Χουάνκαρ, αλλά πιθανότατα θα του πάρει και τη θέση του βασικού.
Το μεγάλο παιχνίδι όμως θα γίνει στα χαφ. Εκεί πλέον υπάρχουν μόνο οι Πέρεθ, Τσέριν και Μπερνάρ για τις θέσεις "6","8" και"10" αντίστοιχα. Έχουν προσφέρει πράγματα, ίσως έχουν να προσφέρουν κι άλλα και σίγουρα δεν είναι για πέταμα. Απαιτείται όμως μια αναβάθμιση και για τις τρεις θέσεις με ισάριθμες αφίξεις, με τους προαναφερθέντες να παίρνουν ρόλο αναπληρωματικών. Ο Λινγκρ, ως δεκάρι, είναι μια τέτοια περίπτωση παίκτη, που έρχεται και αλλάζει τις ισορροπίες.
Ο Τσέχος, όμως, περιμένει πρόταση από Μπουντεσλίγκα, αυτό δείχνει άλλωστε το αίτημά του στο "Τριφύλλι" για αναμονή έως την πρώτη εβδομάδα της προετοιμασίας για να απαντήσει στην πρόταση που του έγινε, ενώ υπάρχουν και φήμες πως έχει ξεκινήσει την εκμάθηση γερμανικών. Πρέπει να υπάρχουν και εναλλακτικές λύσεις, δε γίνεται πάλι ο Παναθηναϊκός να περιμένει παίκτες μέχρι το τέλος του καλοκαιριού.
Οι υπόλοιπες θέσεις που απαιτείται ενίσχυση είναι αυτή του δεξιού μπακ, ενός καλύτερου από τον Κώτσιρα, αυτή του εξτρέμ, όπου υπάρχουν μόνο οι Παλάσιος και Μαντσίνι (ο Αϊτόρ δεν ξέρουμε σε τι κατάσταση θα επιστρέψει) και αυτή του σέντερ φορ, αφού ο Σπόραρ αποδείχτηκε χειρότερος ακόμη κι από τον Καρλίτος, τον οποίο αντικατέστησε.
Θα γίνουν όλες αυτές οι κινήσεις; Κανείς δεν ξέρει. Είναι αυτονόητο όμως πως πρέπει να γίνουν, ώστε οι "Πράσινοι" να συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία επί Γιοβάνοβιτς και να διεκδικήσουν ξανά το πρωτάθλημα, αυτή τη φορά βασισμένοι στην αγωνιστική ανωτερότητά τους, αδιαφορώντας για τα γυρίσματα της τύχης.
Πηγή στατιστικών: Opta/Sport24
Γιώργος Παυλίδης